حامد حسینی
گسترش بیابان‌ها در جهان یکی از مشکلات اساسی و بزرگ بیشتر کشورها به شمار می‌رود، بطوری‌که بیش از صدوده کشور جهان امروزه تحت تاثیر بیابان‌زایی قرار دارند و اکنون سرعت بیابان زایی در این مناطق به بیش از سی برابر گذشته رسیده است.اهمیت این موضوع موجب گردیده که روز ۱۷ ژوئن (۲۷ خرداد) را روز جهانی بیابان زدایی بنامند.در میان کشورهای درگیر این پدیده چین بیشترین تلاش را در این باره داشته است. در تعریف بیابان‌زایی آمده است که نوعی تخریب زمین که در آن زمین‌های خشک به سرعت و فزاینده خشک‌تر و لم‌یزع تر می‌شوند، بدیهی است هر اقدام جهت عکس این تعریف را بیابان زدایی می‌نامیم.اما در کشور ایران، کشور ایران بر روی کمربند گرم و خشک کره زمین قرار دارد، هشتاد درصد کل سرزمین ایران دارای آب‌وهوای خشک و نیمه‌خشک است و به دلیل تغیرات اقلیمی (کاهش نزولات جوی) و افزایش دما هر ساله شاهد تغییر زمین‌های زیادی به بیابان هستیم، بنابراین اولین عاملی که مورد آسیب جدی است پوشش گیاهی این مناطق می‌باشد که ثمره آن چیزی جز افزایش بیابان‌ها نیست.ایران سومین کشوری بود که به کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی پیوست. مناطق بیابانی حدود سی‌وچهار میلیون هکتار اراضی ایران را دربر گرفته و حدود دوازده میلیون هکتار آن نیز ماسه‌ای و شن‌های روان است. میزان بارش در این مناطق کمتر از پنجاه میل است و از آنجایی که بر روی کمربند گرم‌وخشک زمین هستیم میزان تبخیر آن نیز سه برابر میانگین تبخیر جهانی است.بستر گرم و خشک به عنوان یک پدیده طبیعی از یک طرف و در سال‌های اخیر توسعه طرح‌های صنعتی و شهری به عنوان پدیده انسانی از طرف دیگر موجب از بین رفتن پوشش‌های جنگلی و تغییر در اکوسیستم‌ها شده است.به نظر می‌رسد با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران، ما باید به نسبت سایر کشور‌ها بیشتر در زمینه بیابان‌زدایی تلاش کنیم که با توجه به سرعت پیشرفت‌ طرح‌های بیابان‌زدایی باید گفت که نسبت به سایر کشورها حتی کشورهای حوزه خلیج‌فارس بسیار عقب مانده‌ایم.احداث جنگل، کاشت گونه‌های مقاوم به خشکی نظیر بنه و کنار همچنین تثبیت ماسه‌های روان و تعادل دام و مرتع که باعث حفظ پوشش گیاهی می‌شود، مهمترین طرح‌ها در جهت جبران این سرعت فزاینده در بیابانی شدن زمین‌هایمان می‌باشد.