فرسودگی شغلی یکی از چالشهای جدی و شایع در میان خبرنگاران است که میتواند تاثیرات منفی عمیقی بر سلامت روانی داشته باشد. خبرنگاران به دلیل ماهیت شغل و مسئولیت خاصی که بر عهده دارند بیشتر در معرض فرسودگی شغلی قرار میگیرند.
این فرایند معمولاً با احساس خستگی مزمن، کاهش انگیزه، بیتفاوتی نسبت به کار و در نهایت کاهش  کیفیت فعالیتهای خبری همراه است. علاوه بر این، خبرنگاران به دلیل مواجهه مداوم با مشکلات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، ممکن است با اضطراب و افسردگی نیز دست و پنجه نرم کنند که مهارتها و سلامت روانی آنها را تهدید میکند. فرسودگی شغلی اگر به موقع شناسایی و مهار نشود، میتواند به ترک شغل، کاهش بهره وری منجر شود.
تاب آوری به عنوان یکی از مهارتهای مهم در مقابله با فرسودگی شغلی شناخته میشود و نقش در حفظ سلامت روحی و بهبود عملکرد خبرنگاران دارد.
تاب آوری شامل قابلیت تطبیق با شرایط سخت و حفظ تعادل روانی در مواجهه با فشارهای شغلی است. توسعه این مهارت میتواند به خبرنگاران کمک کند تا با مدیریت بهتر استرس، کاهش اضطراب و افزایش انگیزه، از تأثیرات منفی فرسودگی شغلی پیشگیری کنند.
پدر تاب آوری ایران دکتر محمدرضا مقدسی در ادامه به باختر گفت : شایسته آن است که سازمانها و نهادهای رسانه ای برنامه های منسجمی برای ارتقاء تاب آوری و کاهش فرسودگی شغلی کارکنان خود تدوین کنند تا هم سلامت روانی خبرنگاران حفظ شده و هم کیفیت و اثربخشی خبری بهبود یابد.

فرسودگی شغلی و تاب آوری دو مفهوم مهم و مرتبط هستند که تأثیر قابل توجهی بر سلامت روانی و عملکرد فردی و سازمانی دارند. در دنیای پرشتاب و پیچیده امروز، افراد با فشارهای گوناگون کاری و زندگی مواجه هستند که میتواند منجر به فرسودگی شدید شود.

فرسودگی شغلی که به آن “burnout” نیز گفته میشود، یک وضعیت روانی-فیزیولوژیکی است که در اثر فشارهای مکرر و طولانی مدت شغلی ایجاد میشود. این وضعیت با علائمی همچون خستگی مفرط، کاهش علاقه و انگیزه به کار، احساس ناامیدی و بیتفاوتی نسبت به وظایف کاری و کاهش کارایی همراه است. فرسودگی شغلی میتواند عملکرد سازمانی را نیز کاهش دهد و منجر به افزایش غیبت، کاهش بهره وری و افزایش خطاها در محیط کار شود. بنابراین، شناخت عوامل ایجاد کننده فرسودگی و راهکارهای مقابله با آن برای سازمانها و کارکنان ضروری است.

عوامل متعددی میتوانند منجر به بروز فرسودگی شغلی شوند که از جمله مهمترین آنها میتوان به فشارهای کاری شدید، عدم تعادل میان کار و زندگی شخصی، نبود حمایتهای اجتماعی و سازمانی، نداشتن کنترل و استقلال در انجام وظایف و عدم رضایت شغلی اشاره کرد.
ویژگیهای فردی مانند کمالگرایی، ضعف در مدیریت استرس و نداشتن مهارتهای مقابلهای نیز میتواند احتمال فرسودگی را افزایش دهد. بنابراین، تشخیص به موقع این عوامل و تلاش برای کاهش آنها نقش مهمی در پیشگیری از فرسودگی دارد.
تاب آوری به فرد کمک میکند تا در مواجهه با فشارهای شغلی و استرسها، تعادل خود را حفظ کرده و از فرسودگی جلوگیری کند. این ویژگی روانی نه تنها به بهبود سلامت روانی فرد کمک میکند، بلکه باعث افزایش بهرهوری و رضایت شغلی نیز میشود. تابآوری یک مهارت اکتسابی است که با آموزش و تمرین قابل ارتقاء است.

برای تقویت تاب آوری در محیطهای کاری، میتوان از روشهای متعددی بهره گرفت. ایجاد روابط اجتماعی قوی، حمایت متقابل همکاران، داشتن اهداف واضح و معنابخش در کار، مدیریت صحیح زمان و استرس، و تمرین مهارتهای حل مسئله از جمله این راهکارها هستند.
سازمانها میتوانند با فراهم آوردن محیط کاری حمایتی، ارائه آموزشهای مدیریت استرس و ارتقاء مهارتهای رفتاری، تاب آوری کارکنان را افزایش دهند. استفاده از روشهای رواندرمانی، مانند شناخت درمانی و آموزش مهارتهای مقابله ای نیز در بهبود تاب آوری مؤثر است.

نقش تاب آوری در جلوگیری از فرسودگی شغلی بسیار پررنگ است، زیرا افراد تاب آور توانایی مقابله مؤثرتری با فشارها و دشواریهای کاری دارند و از تجربه های منفی کمتر آسیب می بینند.
تاب آوری کمک میکند تا افراد بعد از مواجهه با انواع بحران و حوادث، سریعتر به حالت عادی بازگردند و با انرژی و انگیزه بیشتری به کار خود ادامه دهند. به همین دلیل، توجه به توسعه تاب آوری در کارکنان سازمانهای رسانه ای میتواند هزینه های ناشی از فرسودگی کاهش دهد و کیفیت زندگی کاری و شخصی افراد را بهبود بخشد.

فرسودگی شغلی و تاب آوری دو جنبه حیاتی سلامت روان در محیط کار هستند که شناخت و مدیریت آنها برای حفظ نیروی انسانی فعال و سازمانهای پویا ضروری است. با توجه به فشارهای روزافزون کاری، تقویت تاب آوری به عنوان یک نیاز اساسی مطرح است. توصیه میشود که هر دو سطح فردی و سازمانی به تدوین برنامه های آموزشی، حمایتی و رواندرمانی توجه کنند تا محیط کاری سالمتر و پربازده تری ایجاد شود.
شایان توجه اولین کارگاه تاب آوری خبرنگاران ایران در سال ۱۳۹۵ درکرمانشاه وتوسط دکتر محمدرضا مقدسی بنیانگذار خانه تاب آوری برگزار شده است