محیط‌های آموزشی نقش بسیار مهمی در پرورش خلاقیت دارند.
خلاقیت به معنای توانایی تولید ایده‌ها یا آثار جدید و ارزشمند از طریق تخیل است.
این مفهوم شامل دامنه وسیعی از خروجی‌ها می‌شود، از جمله بیان‌های هنری مانند نقاشی و موسیقی تا راه‌حل‌های نوآورانه در حوزه‌های علمی و فناوری. درک معاصر از خلاقیت به طور چشمگیری تحول یافته است، به ویژه از زمان رنسانس، که در آن زمان به عنوان یک ویژگی انسانی شناخته شد و نه صرفاً یک موهبت الهی.
تحقیقات نشان می‌دهد که خلاقیت ثابت نیست و می‌تواند در مراحل مختلف زندگی به اوج خود برسد.
مطالعات نشان داده‌اند که افراد معمولاً دو دوره مهم اوج خلاقیت را تجربه می‌کنند: یکی در اواسط دهه ۲۰ سالگی و دیگری در ۵۰ سالگی.
این الگو نشان می‌دهد که در حالی که جوانان ممکن است توانایی‌های نوآورانه اولیه را به نمایش بگذارند، زندگی در سنین بالاتر می‌تواند منجر به بینش‌های عمیق‌تر و ایده‌های پالایش‌شده شود.
خلاقیت تنها به تولید ایده‌های جدید محدود نمی‌شود، بلکه شامل اجرای مؤثر آن‌ها نیز هست و باید آن را از نوآوری متمایز کرد.
خلاقیت را می‌توان از طریق روش‌های مختلف تقویت کرد و بر اهمیت تفکر واگرا در سازگاری با دنیای روزافزون پیچیده تأکید کرد.
پرورش خلاقیت نیازمند محیطی است که کاوش و آزمایش را تشویق کند و به افراد این امکان را بدهد تا مهارت‌های خلاقانه خود را در طول زمان تقویت کنند.
به گزارش باختر این مطالب را دکتر محمدرضامقدسی عصر امروز در نشستی تخصصی که با حضور روانشناسان و فعالان حوزه سلامت روانی در موسسه فرهنگی هنری کوچه کتاب برگزار شد عنوان کرد و افزود : تاب‌آوری می‌تواند به تقویت خلاقیت کمک کند. اگرچه از جانبی دیگر تاب‌آوری به خلاقیت افزوده می‌شود، با این حال ممکن است موانعی مانند ترس از شکست، انتقاد منفی و فشارهای اجتماعی ممکن است مانع از آن شوند.

قابل ذکر اینکه کوچه کتاب کرمانشاه یکی از مکان‌های فرهنگی و هنری است که به عنوان محلی برای خرید و مطالعه کتاب شناخته می‌شود. این کوچه در چهارراه نوبهار واقع شده و به عنوان مرکز تجمع کتابفروشی‌ها و کافه‌های فرهنگی به شمار می‌آید.

ایجاد یک محیط حمایتی، کلید غلبه بر این موانع است. افرادی که خلاقیت را در خود پرورش می‌دهند،
به‌طور ناخودآگاه تاب‌آوری خود را نیز تقویت می‌کنند و معمولاً در برابر چالش‌ها و مشکلات مقاوم‌تر هستند و بهتر با رویدادهای غیرمنتظره کنار می‌آیند.
افرادی که تمایل به تجربه‌های جدید دارند، بیشتر در معرض ایده‌ها و محرک‌های متنوع قرار می‌گیرند که این گشودگی به تجربه می‌تواند به تفکر خلاقانه‌تر منجر شود.
عوامل مختلفی وجود دارند که می‌توانند به مرگ خلاقیت منجر شوند.
افرادی با تاب‌آوری بالا معمولاً از کیفیت زندگی بهتری برخوردارند و پرورش خلاقیت نیز می‌تواند به افزایش تاب‌آوری کمک کند.
مرگ خلاقیت یکی از چالش‌های جدی در دنیای امروز است که تأثیرات منفی عمیقی بر فرد و جامعه دارد.
خلاقیت به‌عنوان نیروی محرکه نوآوری و پیشرفت در زندگی فردی و اجتماعی شناخته می‌شود، اما موانع مختلفی وجود دارند که می‌توانند به مرگ خلاقیت منجر شوند.
این موانع ممکن است فردی، اجتماعی یا سازمانی باشند.
افراد ممکن است به دلیل نگرانی از قضاوت دیگران یا عدم موفقیت، از ابراز ایده‌های جدید خودداری کنند.
فقدان اعتماد به نفس و خودانتقادی می‌تواند مانع بروز خلاقیت شود. محیط اجتماعی نیز نقش مهمی در خلاقیت ایفا می‌کند؛ فشارهای اجتماعی و انتظارات فرهنگی ممکن است افراد را به تفکر متعارف سوق دهند و مانع از تفکر خلاق شوند.
در محیط‌های کاری، ساختارهای سخت‌گیرانه و عدم انعطاف‌پذیری در فرآیندها می‌توانند خلاقیت را مختل کنند.
فرهنگ سازمانی که نوآوری را تشویق نمی‌کند، ممکن است منجر به عدم انگیزه کارکنان برای ارائه ایده‌های جدید شود.

موانع فردی خلاقیت

عدم اعتماد به نفس یکی از اصلی‌ترین موانع خلاقیت است.
بسیاری از افراد به دلیل ترس از قضاوت یا انتقاد دیگران، از ابراز ایده‌های خودداری می‌کنند.
این ترس ممکن است ناشی از تجربیات منفی گذشته یا انتظارات غیرواقعی باشد که بر فرد فشار می‌آورد. زمانی که فرد به توانایی‌های خود شک دارد، از ریسک کردن و ابراز ایده‌های نوین می‌ترسد.
برای غلبه بر این مانع، افراد باید بر نقاط قوت خود تمرکز کنند و با حمایت اجتماعی احساس امنیت بیشتری پیدا کنند تا بتوانند خلاقیت خود را پرورش دهند.
کمرویی نیز عاملی است که می‌تواند مانع بیان ایده‌های خلاقانه شود.
افرادی که کمرو هستند، معمولاً تمایل کمتری به مشارکت در بحث‌ها دارند و این موضوع ممکن است منجر به کاهش خلاقیت آن‌ها شود. برای غلبه بر کمرویی، تمرینات اجتماعی و ایجاد محیط‌های حمایتی کمک‌کننده خواهند بود.
ترس از شکست یکی دیگر از عوامل مؤثر در مرگ خلاقیت است.
وقتی افراد نگران هستند که ایده‌هایشان پذیرفته نشود یا مورد انتقاد قرار گیرد، احتمال کمتری دارند که ریسک کنند. برای مقابله با این ترس باید فرهنگ پذیرش شکست ترویج شود.
عدم تمرکز ذهن نیز می‌تواند به مرگ خلاقیت منجرشود .
در عصر مدرن، حفظ تمرکز بر روی یک ایده یا پروژه دشوار شده است.

موانع اجتماعی خلاقیت
محیط‌های آموزشی نقش بسیار مهمی در پرورش خلاقیت دارند.
بسیاری از سیستم‌های آموزشی بر نمره‌دهی تأکید دارند که این امر ممکن است باعث سرکوب خلاقیت دانش‌آموزان شود.
کن رابینسون معتقد است مدارس باید فضایی ایجاد کنند که دانش‌آموزان بتوانند آزادانه فکر کنند.
رسانه‌ها نیز تأثیرات منفی بر روی خلاقیت کودکان دارند؛ تماشای برنامه‌های تلویزیونی بدون فعالیت فکری فعال می‌تواند توانایی کودکان در تفکر خلاق را کاهش دهد.
والدین نقش بسزایی در پرورش یا سرکوب خلاقیت فرزندان دارند. اگر والدین محیط مناسبی برای بازی و یادگیری فراهم نکنند، ممکن است باعث مرگ خلاقیت آن‌ها شوند.
موانع سازمانی خلاقیت

در محیط‌های کاری، فرهنگ سازمانی تأثیر زیادی بر روی خلاقیت کارکنان دارد.
اگر سازمان‌ها بر حفظ وضع موجود تأکید کنند، این امر می‌تواند باعث سرکوب خلاقیت کارکنان شود.
مرگ خلاقیت پدیده‌ای نگران‌کننده است که ناشی از ترکیبی از عوامل فردی، اجتماعی و سازمانی است.
برای جلوگیری از مرگ خلاقیت باید اعتماد به نفس را تقویت کرد، محیط آموزشی را تغییر داد، نقش والدین را تقویت کرد و فرهنگ سازمانی را اصلاح نمود.
تاب‌آوری می‌تواند به تقویت خلاقیت کمک کند؛ زمانی که افراد احساس امنیت بیشتری دارند، تمایل بیشتری برای ریسک‌پذیری و آزمایش ایده‌های جدید خواهند داشت.